Küresel ticaretin kalbinde, ürünlerin uluslararası alanda standart bir şekilde tanımlanmasını sağlayan evrensel bir kodlama sistemi bulunur: HS Code. Türkiye’de daha çok GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) olarak bilinen bu kod, ithalat ve ihracat işlemlerinin doğru ve hızlı bir şekilde yürütülmesi için hayati öneme sahiptir. Yanlış bir HS Kodu tespiti, şirketlerin beklenmedik vergiler, cezalar ve gecikmelerle karşılaşmasına neden olabilir.
Nemessis Gümrük Müşavirliği olarak, HS Code’un ne olduğunu, neden bu kadar önemli olduğunu ve bu kodun nereden alınabileceğini sizin için detaylıca açıklıyoruz.
1. HS Code (GTİP) Nedir?
HS Code (Harmonize Sistem Kodu), Dünya Gümrük Örgütü (WCO) tarafından geliştirilen ve uluslararası ticarete konu olan tüm ürünlerin sistematik bir şekilde sınıflandırılmasını sağlayan, uluslararası standart bir isimlendirme ve kodlama sistemidir. Dünya genelindeki ülkelerin yaklaşık %98’i bu sistemi kullanır.
Türkiye’de bu koda Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) adı verilir. GTİP, 12 haneli bir koddan oluşur ve her bir hanesi ürün hakkında belirli bir detayı ifade eder:
- İlk 6 Hane (Harmonize Sistem Nomanklatürü): Dünya genelinde aynıdır ve ürünün temel sınıflandırmasını belirler. Bu 6 hane, ürünün ana grubunu, bölümünü ve alt bölümünü gösterir.
- Sonraki 2 Hane (Kombine Nomanklatür): Avrupa Birliği (AB) üyesi ve Gümrük Birliği içinde yer alan ülkeler için geçerli olan AB Kombine Nomanklatüründen gelir. Bu haneler, ürünün daha spesifik özelliklerini belirtir.
- Son 4 Hane (Ulusal Alt Açılımlar): Her ülkenin kendi özel ihtiyaçları ve istatistiksel gereksinimleri doğrultusunda eklediği detaylı alt açılımlardır. Türkiye’de bu son dört hane, ürüne ilişkin daha dar bir tanımlama ve istatistiksel veri toplama amacına hizmet eder.
Örnek GTİP Yapısı: 84 (Makine ve mekanik cihazlar; nükleer reaktörler, kazanlar, vb.) 84.71 (Otomatik bilgi işlem makineleri ve aksam ve parçaları) 8471.30 (Taşınabilir otomatik bilgi işlem makineleri, ağırlığı 10 kg’ı geçmeyenler) 8471.30.00 (Dizüstü bilgisayarlar) 8471.30.00.00 (Dizüstü bilgisayarlar (özellikli))
2. HS Code (GTİP) Neden Bu Kadar Önemlidir?
HS Code, uluslararası ticarette bir ürünün “kimlik kartı” gibidir ve birçok kritik sürecin temelini oluşturur:
- Gümrük Vergilerinin Tespiti: Bir ürünün tabi olduğu gümrük vergisi, KDV, ÖTV, İlave Gümrük Vergisi (İGV) gibi tüm mali yükümlülükler, GTİP numarasına göre belirlenir. Yanlış GTİP, eksik veya fazla vergi ödenmesine neden olabilir.
- İthalat/İhracat Rejimleri: Ürünün ithalatının yasak olup olmadığı, izne tabi olup olmadığı (gözetim, ithal lisansı vb.), özel bir standarda (TSE, CE vb.) tabi olup olmadığı GTİP üzerinden kontrol edilir.
- Ticaret Anlaşmaları ve Tercihli Tarife Uygulamaları: Türkiye’nin taraf olduğu Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) veya Gümrük Birliği (ATR Belgesi) kapsamında indirimli veya sıfır gümrük vergisi uygulamalarından faydalanmak için doğru GTİP’in beyan edilmesi şarttır.
- İstatistiksel Veri Toplama: Ülkelerin dış ticaret istatistiklerini doğru bir şekilde toplamasını ve analiz etmesini sağlar.
- Risk Analizi: Gümrük idareleri, risk analizi yaparak hangi ürünlerin detaylı muayeneye tabi tutulacağını GTİP üzerinden de belirleyebilir.
- Belge Kontrolü: İhracat ve ithalat esnasında talep edilen menşe şahadetnamesi, sağlık sertifikası gibi ek belgelerin gerekliliği, yine GTİP’e göre belirlenir.
Yanlış GTİP tespiti, ürünlerinizin gümrükte takılmasına, yüksek cezalar ödemenize, mallarınızın geri gönderilmesine veya imha edilmesine kadar gidebilen ciddi sonuçlar doğurabilir.
3. HS Kodu (GTİP) Nereden Alınır ve Nasıl Bulunur?
HS Kodunu (GTİP) tespit etmek, dikkat ve uzmanlık gerektiren bir süreçtir. İşte bu kodu bulmak için başvurabileceğiniz yöntemler ve kaynaklar:
- Gümrük Müşaviriniz (En Güvenilir Yöntem): Dış ticaret işlemlerinizde size eşlik eden gümrük müşaviriniz, ürününüzün özelliklerini, hammaddesini, kullanım amacını ve teknik detaylarını inceleyerek en doğru GTİP’i sizin için tespit edecektir. Bu, hatadan kaçınmanın en güvenilir yoludur. Nemessis Gümrük Müşavirliği olarak, ürününüzün doğru GTİP’ini belirleme konusunda size uzman desteği sunuyoruz.
- Ticaret Bakanlığı E-Devlet GTİP Sorgulama Portalı: Ticaret Bakanlığı’nın gümrük ve dış ticaret portalında veya e-devlet üzerinden GTİP sorgulama araçları bulunabilir. Burada anahtar kelimelerle veya mevcut bir GTİP’in detaylarıyla arama yaparak bilgi edinebilirsiniz. Ancak bu portallar genellikle uzmanlık gerektiren sonuçlar sunabilir ve nihai karar için profesyonel destek önerilir.
- T.C. Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün Gümrük Tarife Cetveli: Resmi Gazete’de yayımlanan ve Ticaret Bakanlığı’nın web sitesinde yer alan Gümrük Tarife Cetveli, tüm GTİP numaralarını ve bunlara ait vergi oranlarını detaylı bir şekilde içerir. Bu cetvel oldukça kapsamlı ve teknik bir dökümandır.
- Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB) Başvurusu: Ürününüzün GTİP’i konusunda tereddütleriniz varsa, Ticaret Bakanlığı’na Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB) başvurusu yapabilirsiniz. BTB, Bakanlık tarafından verilen ve 6 yıl süreyle bağlayıcı nitelik taşıyan resmi bir belgedir. Bu belge, gümrük idareleri için de bağlayıcı olduğundan, GTİP konusunda size yasal güvence sağlar. BTB başvurusu süreci karmaşık olabilir ve yine bir gümrük müşaviri aracılığıyla yapılması önerilir.
- Ürün Katalogları ve Teknik Dokümanlar: Ürüne ait detaylı kataloglar, teknik çizimler, kimyasal analiz raporları, kullanım kılavuzları gibi belgeler, doğru GTİP’in belirlenmesinde gümrük müşavirinize önemli bilgiler sunar.
Nemessis Gümrük Müşavirliği ile Doğru GTİP Tespiti ve Sorunsuz Ticaret
Doğru HS Kodu (GTİP) tespiti, uluslararası ticarette başarı ve maliyet etkinliği için temel bir adımdır. Yanlış bir kodlama, hem operasyonel gecikmelere hem de ciddi mali ve hukuki yaptırımlara yol açabilir.
Nemessis Gümrük Müşavirliği olarak, deneyimli ve alanında uzman ekibimizle, ithalat ve ihracatını yapmayı düşündüğünüz tüm ürünleriniz için en doğru GTİP tespiti hizmetini sunuyoruz.
- Ürününüzün tüm özelliklerini detaylıca analiz ederiz.
- Güncel gümrük mevzuatını ve tarife cetvellerini referans alırız.
- Gerekirse Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB) başvurularınızda size rehberlik ederiz.
- Doğru GTİP sayesinde vergi yükümlülüklerinizin doğru hesaplanmasını ve ticaret anlaşmalarından kaynaklanan avantajlardan faydalanmanızı sağlarız.
Dış ticaret operasyonlarınızda HS Kodu karmaşasında kaybolmamak ve gümrük süreçlerinizi güvenle yönetmek için Nemessis Gümrük Müşavirliği’nin profesyonel desteğinden faydalanabilirsiniz. Bize ulaşarak, ürünleriniz için doğru GTİP tespiti ve diğer gümrükleme hizmetlerimiz hakkında bilgi alabilirsiniz.